Μαμωνάς ή Μαμουνάς

Όνομα οικογένειας της Πελοποννήσου με διακλαδώσεις στα Επτάνησα, στην Αθήνα, στην Κρήτη και στην Κωνσταντινούπολη. Για πρώτη φορά αναφέρεται στη Μονεμβασία τον 12o αι. Σύμφωνα με μια εκδοχή, το επάγγελμα του γενάρχη της οικογένειας ήταν η εκτροφή μεταξοσκωλήκων (μαμούνια), απ’ όπου πήρε και το όνομά της ολόκληρη η οικογένεια. Τον 14o αι. ο Παύλος Μ. ηγεμόνας της Μονεμβασίας και ολόκληρης της περιοχής της Επιδαύρου, της Κυνουρίας και της πεδινής Λακωνίας. Από την εποχή των Παλαιολόγων, και ιδιαίτερα μετά την κατάκτηση της Μονεμβασίας από τους Τούρκους, η οικογένεια έχασε τη δύναμή της και πολλά από τα μέλη της αναγκάστηκαν, εξαιτίας των διώξεων, να σκορπιστούν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Αλλά οι Μ. διέπρεψαν και στις νέες πατρίδες τους. Ο κόμης Νικόλαος Μ. πήρε μέρος στην άλωση της Κορώνης με τον στόλο του ναυάρχου Αντρέα Ντόρια. Η οικογένεια φαίνεται ότι διακρίθηκε και στη Μονεμβασία έως τον 16o αι. Από εκείνους που κατέφυγαν στην Κωνσταντινούπολη αναφέρεται ο Παναγιωτάκης Νικούσιος M., πρώτος διερμηνέας της Πύλης. Η οικογένεια Μ., συνάπτοντας γάμους, συνδέθηκε με τις οικογένειες των Υψηλάντη, Μουρούζη, Μαυροκορδάτου, Ρίζου Ραγκαβή, Σούτσου, Ζαΐμη, Νέγρη, Νοταρά και άλλους. Σημαντική εξάλλου υπήρξε η βοήθεια των Μ. της Κορίνθου και του Ναυπλίου στους Βενετούς, στον αγώνα εναντίον των Τούρκων, στη διάρκεια του οποίου σκοτώθηκαν 32 μέλη τους.